Stawki frachtowe: aktualna sytuacja i prognozy

Stawki za przewóz ładunków wszystkimi rodzajami transportu są niestabilne, w większości rosną. O aktualnym stanie rynku, przyczynach wzrostu stawek i prognozach na najbliższą przyszłość można się zapoznać czytając skonsolidowane informacje eksperckie.

TRANSPORT SAMOCHODOWY

Stawki frachtowe drogowych przewozów towarowych od dawna rosną i według wszystkich opinii ekspertów będą dalej rosły.

Dynamika średniego wzrostu stawek dla głównych kierunków importu z Europy do Rosji w 2021 roku

(wg. danych Działu Marketingu TELS)

rate_21.jpg

 

Jakie czynniki wpływają na wzrost stawek:

Czynnik 1: Wzrost popytu

Na rynku przewozów do/z Unii Europejskiej wolumen towarowych przewozów drogowych w okresie styczeń-październik 2021 r. wzrósł w kierunku importu do Rosji o 9,7%, eksport wzrósł o 16,5% w porównaniu do analogicznego okresu w 2020 roku.

Zapotrzebowanie na międzynarodowy transport drogowy rośnie wraz z ożywieniem światowej gospodarki.

Czynnik 2: Deficyt możliwości przewozowych

Nadmiar popytu nad podażą zawsze powoduje wzrost stawek. Na rosnący obecnie niedobór możliwości przewozowych składa się kilka przyczyn:

  • Wzrost zapotrzebowania na transport (na niektórych trasach do 50%).
  • Ciągły i długofalowy spadek kadry kierowców. Według IRU w Europie w 2021 r. całościowy brak kierowców wyniósł około 400 tys. Występuje ciągła migracja wykwalifikowanych kierowców na zachód. Wraz z odbudową popytu na usługi transportowe niedobór kierowców będzie się pogłębiał i w nadchodzącym roku wyniesie 24% w Rosji i 17% w Europie.
  • Zatory na granicach zmniejszają ilość dostępnego do załadunku transportu. Na granicach z Unią Europejską regularnie powstają kilkutysięczne kolejki pojazdów ciężarowych, które stoją tam bezczynnie przez kilka dni.

Czynnik 3. Rosnące koszty przewoźników

Od dłuższego czasu koszty przewoźników drogowych rosły szybciej niż dynamika wzrostu stawek za przewóz. W ciągu ostatniego roku koszty te wzrosły tak bardzo, że rynek nie jest już w stanie utrzymywać poprzednich stawek. Koszty transportu ciężarowego rosną z różnych powodów:

  • Rosnące koszty paliwa. W kontekście wzrostu światowych cen ropy od maja 2020 r., koszt paliwa w Europie stale rośnie, ustanawiając, od października ubiegłego roku, coraz to nowe rekordy. W Federacji Rosyjskiej koszt paliwa jest ograniczany przez mechanizmy tłumiące w ramach inflacji. Jednak cel inflacyjny w Federacji Rosyjskiej kształtowany jest na poziomie 4%, natomiast w 2021 r. inflacja przekroczyła 8%. Wobec czego paliwo w Federacji Rosyjskiej również znacznie podrożało.
  • Wzrost kosztów sprzętu. Według agencji analitycznej Russian Automotive Market Research w ciągu ostatnich pięciu lat ciężarówki w Rosji podrożały o 72,2%. Podobną dynamikę obserwuje się na wielu rynkach. Koszt zakupionego sprzętu wzrósł nie tylko ze względu na jego wartość nominalną, ale również ze względu na wzrost oprocentowania leasingu i kredytów.
  • Wzrost wynagrodzeń kierowców. Niedobór kierowców powoduje, że właściciele biznesu transportowego muszą stale podnosić pensje kierowców, aby zatrzymać cenny personel. Według właścicieli firm transportowych, w ciągu ostatnich kilku lat poziom wynagrodzeń kierowców z roku na rok wzrastał o co najmniej 10%.
  • Wzrost kosztów organizacji przewozów. Skomplikowanie i wydłużenie czasu potrzebnego na przekroczenie granic wymaga zwiększonych kosztów. Na granicy Białorusi z Unią Europejską od grudnia ubiegłego roku pojazdy mogą stać przez kilka dni, co według przybliżonych szacunków kosztuje przewoźnika około 150 dolarów dziennie. W związku ze stopniowym wprowadzaniem zapisów Pakietu Mobilności w Unii Europejskiej rosną koszty przewoźników związane z zapewnieniem wymaganych warunków odpoczynku kierowcom w krajach UE, powrotem pojazdów do baz itp.

Oprócz powyższego można dodać takie wydatki biznesowe jak wzrost opłat drogowych, inflacja, załamania kursów walut, ograniczenia sankcyjne, brak równowagi w imporcie i eksporcie (wzrost pustych przebiegów) itp.

Opinie o tym, o ile wzrosną stawki frachtu drogowego w 2022 r., wahają się od 20% do 50%. Przy obecnych tendencjach i nikłych perspektywach poprawy sytuacji na rynku przewozów innymi gałęziami transportu, wzrost stawek za przewóz drogowy towarów do 50% jest całkiem prawdopodobny.

TRANSPORT MORSKI

Jednym z głównych problemów na dzisiejszym rynku morskich przewozów kontenerowych jest zatłoczenie portów. Dane z Seaexplorer (indeks śledzący liczbę statków cumujących w największych portach kontenerowych na świecie) wskazują, że obecnie na kotwicy, lub na redzie w kluczowych portach cumuje około 600 kontenerowców, co stanowi około 10% całej floty kontenerowej.

Z tego względu, pomimo wzrostu pojemności globalnej floty kontenerowej w 2021 r. o 4,5% (do 24,97 mln TEU), napięcie w branży z powodu wielokrotnego wzrostu czasu opóźnienia kontenerów w portach nie zleżało. Początek 2022 roku jak na razie nie napawa optymizmem. „Wszystkie dostępne dane wskazują, że problemy z zatłoczeniem i zakłóceniami na razie tylko się pogłębiają.” - ostrzega Sea-Intelligence.

Według indeksu Ocean Timeliness czas dostawy kontenerów w okresie pandemii prawie się podwoił. W przypadku tras z Azji do Europy średni czas dostawy kontenerów przed pandemią mieścił się w przedziale od 55 do 60 dni, 2 stycznia liczba ta osiągnęła 108 dni.

Eksperci z Centrum Prognoz Gospodarczych Gazprombanku twierdzą, że od początku 2022 r. średni wskaźnik kosztów żeglugi na świecie ustabilizował się poniżej szczytów z września ubiegłego roku o 10% - na poziomie 9,4 tys. USD za 40 stopowy kontener. Dalsze obniżki cen mogą nastąpić po zakończeniu Nowego Roku w Chinach (1-6 lutego) natomiast w perspektywie średnioterminowej - wraz z wejściem do eksploatacji nowych statków.

Według wstępnych szacunków, wolumen światowego morskiego handlu ładunkami w kontenerach w 2021 r. wzrósł o 7-9% - zauważają eksperci Gazprombanku, przy czym wzrost ten będzie kontynuowany. Dlatego znacznego obniżenia stawek frachtowych spodziewać się nie należy.

Alphaliner informuje, że na utrzymanie wysokich stawek frachtowych wpływ ma również fakt, że stawki czarteru kontenerowców w styczniu osiągnęły nowe szczyty w związku z utrzymującym się popytem na tonaż. Stawki rosną we wszystkich segmentach floty, ale najbardziej dynamiczny wzrost obserwowany jest w segmencie małych jednostek o pojemności 3,5 tys. TEU. Kontrakt na czarter takiej jednostki na okres 36 miesięcy będzie teraz kosztował 60 000 dolarów dziennie, choć jeszcze kilka tygodni temu stawka wynosiła około 45 000 dolarów dziennie.

TRANSPORT KOLEJOWY

Na rynku kolejowych przewozów kontenerowych popyt rośnie w szybkim tempie ale jednocześnie jest hamowany przez ograniczenia infrastrukturalne. Stacje kolejowe często nie radzą sobie z przepływem pociągów kontenerowych, kontenery mogą stać bezczynnie czekając na rozładunek przez kilka dni.

„Dodatkowe napięcie tworzy trudna sytuacja w morskich przewozach kontenerowych, gdzie stawki frachtowe wzrosły kilkukrotnie, ale jednocześnie wzrosło również zapotrzebowanie na przewozy” – wyjaśnia rzecznik prasowy „RZD Logistics”. - Teraz następuje restrukturyzacja globalnych łańcuchów dostaw. Ten proces jest dość długi i bolesny, więc nie należy oczekiwać natychmiastowego rozwiązania sytuacji”. Według „RZD Logistics” sytuacja wróci do normy dopiero na początku 2023 roku.

Przewozy kontenerów rosyjską siecią kolejową w 2021 r. wzrosły o 12,1% w porównaniu do 2020 r. i wyniosły 6,5 mln TEU. Tranzyt wzrósł o 34,4% i przekroczył 1 mln TEU.

Według danych agencji prasowej Xinhua liczba pociągów kontenerowych z Chin do Europy wzrosła w ciągu ostatniego roku o 22% w porównaniu do roku 2020 i wyniosła 15 000. Tranzyt kontenerów z Chin do Europy przez Kaliningrad wzrósł 2,6-krotnie.

Chińska gazeta The Global Times (Huanqiu shibao) opublikowała wyniki ankiety przeprowadzonej wśród uczestników rynku kolejowych przewozów kontenerowych na temat możliwego zniesienia rządowych dotacji na przewozy eksportowe. Respondenci spodziewają się całkowitego wyeliminowania dopłat w 2022 roku.

Przypomnijmy, że od 2012 roku rząd chiński dotuje transport kolejowy, aby pobudzić eksport chińskiej produkcji. Dotacje umożliwiły zdecydowane obniżenie stawek transportu kolejowego ze średnio 9 000 do 5 000 USD/FEU, przy dalszej stabilizacji na poziomie 5 500 USD/FEU.

W ciągu ostatnich dwóch lat rząd chiński celowo obniżał dotacje w miarę wzrostu popytu. Obecnie dotacje rekompensują chińskiej kolei około tysiąca dolarów za kontener.

Stawki za przewóz kontenerów koleją z Chin do Rosji i Europy wzrosną nie tylko z powodu oczekiwanego zniesienia chińskich dotacji i zwiększonego popytu. Zgodnie z nową strategią transportową przyjętą w Federacji Rosyjskiej indeksacja przez Koleje Rosyjskie taryf za przewozy kontenerowe wyniesie prawie 12%.

PRZEWOZY LOTNICZE

Według komunikatu prasowego Międzynarodowego Zrzeszenia Przewoźników Powietrznych (IATA) wolumen towarowych przewozów lotniczych na świecie w 2021 r. wzrósł o 6,9% w porównaniu do okresu przed Covidem w 2019 roku. Jednocześnie możliwości przewozowe zostały znacznie zmniejszone ze względu na wielokrotny spadek liczby lotów pasażerskich, które były wykorzystywane do przewozu towarów w lukach bagażowych.

Według danych Baltic Exchange Airfreight Index i TAC Freight, które śledzą wahania stawek frachtu lotniczego, w grudniu 2021 r. ceny na trasach z Szanghaju do Ameryki Północnej po raz pierwszy osiągnęły 14 USD za 1 kg ładunku – w zaledwie trzy miesiące koszt ten praktycznie się podwoił. Podobny wzrost odnotowano na trasie z Hongkongu do Europy i Stanów Zjednoczonych, a także na trasach transatlantyckich między Frankfurtem, a Ameryką Północną.

Rynek przewozów lotniczych z Chin jeszcze przez długi czas będzie charakteryzował się niedoborem możliwości przewozowych, m.in. z powodu zakazu przez Urząd Lotnictwa Cywilnego Chin przewożenia ładunków (z wyjątkiem wyrobów medycznych) na pokładach samolotów pasażerskich. Rozprzestrzenianie się nowego szczepu koronawirusa nie pozwoli w najbliższej przyszłości na przywrócenie pasażerskiego ruchu lotniczego. Oznacza to, że stawki frachtu lotniczego z Chin, które w 2022 roku wzrosły do ​​rekordowego poziomu, raczej nie będą spadać.

Agencja Unii Europejskiej ds. Bezpieczeństwa Lotniczego (EASA) i Federalna Administracja Lotnictwa USA (FAA) obecnie przedłużają tymczasowe zezwolenia na umieszczanie ładunków na pokładach samolotów pasażerskich do lipca 2022 roku.

Wykorzystane źródła: Departament marketingu TELS, ТАСС, ati.su, rzd-partner.ru, infranews.ru, seanews.ru