Skala rynku przewozów kolejowych z Unii Europejskiej do Federacji Rosyjskiej w kategoriach fizycznych jest o rząd wielkości mniejsza od skali rynku przewozów drogowych. Jednak dane statystyczne Eurostat dowodzą, iż na tle zauważalnego spowolnienia tempa wzrostu na rynku przewozów drogowych z Europy do Rosji w roku bieżącym, dynamika wzrostu na rynku przewozów kolejowych na tym samym kierunku utrzymuje się stabilnie na poziomie ubiegłego roku – około 6%. Inaczej mówiąc, w tym roku odbywa się wzrost udziału ładunków dostarczanych z Europy do Rosji za pomocą transportu kolejowego.
Przy opracowaniu łańcuchów dostaw ładunków z UE do Rosji głównym atutem transportu kolejowego jest to, że:
- przewóz partii towaru
przekraczającej jedną standardową
naczepę może być bardziej opłacalny właśnie w transporcie kolejowym.
Nawet na stosunkowo krótkich trasach (na przykład, do Centralnego lub Północno-Zachodniego Okręgów Federalnych Rosji) koszt frachtu 2-3 samochodów już wcale nie jest konkurencyjny wobec przewozu tej samej partii towaru wagonem kolejowym. Rzecz jasna, że cena nie jest jedynym czynnikiem w wyborze rodzaju transportu, ale opcja dostawy kolejowej dużych partii towaru, szczególnie na dalekie odległości, może być interesująca dla każdego rodzaju towaru.
Jako przykład przedstawiamy case study, polegające na opracowaniu i optymalizacji łańcucha dostaw wyrobów ceramicznych z Unii Europejskiej do Federacji Rosyjskiej z wykorzystaniem transportu kolejowego.
Opracowanie łańcucha dostaw płytek ceramicznych z Czech do Rosji (Nowosybirsk)
Zadanie zawierało szereg warunków, zarówno tych „standardowych” jak i indywidualnych:
- cena dostawy powinna być minimalna, ale nie kosztem jakości procesów;
- terminy dostawy powinny być przewidywalne i nie odbiegać drastycznie od planowych;
- zaangażowanie personelu zleceniodawcy powinno być minimalne, a problemy powstające podczas wykonywania transportu, pracownicy TELS powinni rozwiązywać w miarę możliwości samodzielnie;
- należy znaleźć agencję celną w celu odprawy ładunku podczas wjazdu towaru na teren EAWG, i do stacji docelowej ładunek powinien dotrzeć już odprawiony;
- łańcuch logistyczny powinien funkcjonować niezawodnie.
Charakterystyka ładunku i długość trasy:
- płytki ceramiczne – to ciężki towar: waga jednego metru sześciennego wynosi ok. 2,4 tony;
- planowane dostawy – od 40 ton wzwyż w ramach jednego kontraktu;
- trasa międzynarodowa, długość to ponad 5 tys. km.
Wybór rodzaju transportu
Biorąc pod uwagę rodzaj towaru oraz długość trasy, jako priorytetowy rodzaj transportu w opracowywanym optymalnym łańcuchu dostaw specjaliści Grupy TELS obrali transport kolejowy. Głównym atutem kolei było to, że jeden wagon może pomieścić do 68 ton płytek – jest to waga porównywalna do ładowności trzech standardowych naczep (czyli trzy frachty w międzynarodowym transporcie drogowym na odległość ponad 5 tys. km.). Nawet jeśli partia towaru będzie minimalna (40 ton), to dostawa koleją będzie nadal bardziej opłacalna, niż koszt frachtu dwóch samochodów.
Optymalizacja łańcucha dostaw
Kolejnym etapem optymalizacji łańcucha dostaw buło zastanowienie się nad kwestią miejsca załadunku na transport kolejowy.
Pierwszą część „standardowego” łańcucha multimodalnych dostaw towarów konsumpcyjnych z Europy z wykorzystaniem transportu kolejowego stanowi, z reguły, transport drogowy do przygranicznej stacji kolejowej w państwie członkowskim EAWG z przeładunkiem do wagonu kolejowego. W większości przypadków taki łańcuch jest optymalny z uwagi na całokształt czynników.
Najkrótsza trasa kolejowa z Czech do Nowosybirska przebiega przez granicę z Białorusią, a dokładnie przez stację kolejową w Brześciu. Jednak w rozpatrywanym case study jako miejsce załadunku na transport kolejowy specjaliści Grupy TELS wybrali stację kolejową w Rydze na Łotwie. Taka decyzja pozwoliła na obniżenie kosztów pierwszego etapu dostawy, którym jest przewóz drogowy, oraz ceny prac rozładunkowo-załadunkowych.
Andrzej Lisowski, kierownik Działu Przewozów Kolejowych Grupy TELS:„Łańcuch dostaw przez Rygę został wybrany przede wszystkim dlatego, że:
- przeładunek w Brześbiu jest droższy, niż w Rydze;
- transport drogowy jest realizowany tylko w granicach Unii Europejskiej, co stanowi tańszą i łatwiejszą opcję w porównaniu do transportu międzynarodowego do Brześcia;
- łotewski terminal oferuje lepszy serwis;
- szerokość torów kolejowych jest identyczna z rosyjską, ta więc nie ma potrzeby przeładunku na granicy”.
Odprawa celna w trasie
W celu spełnienia wymagania Klienta w zakresie odprawy celnej towaru w trasie, skorzystaliśmy z usług agencji celnej na stacji Posiń w obwodzie Pskowskim. Wszystkie dokumenty potrzebne do maksymalnie szybkiej odprawy celnej zostały z wyprzedzeniem skompletowane i przekazane do agencji, dlatego pociąg minął tę stację bez zbędnej zwłoki.
Korzyści z odprawy celnej na przygranicznej stacji kolejowej polegają na tym, że:
- dalej towar jest przewożony już nie będąc objętym procedurą celną tranzytu (nie wymaga to dodatkowych kosztów),
- na docelowej stacji nie podlega żadnym procedurom celnym w celu zwolnienia towaru – ładunek jest po prostu przeładowywany na samochód i dostarczany do magazynu odbiorcy.
Wynik
Opracowany łańcuch logistyczny spełnił wszystkie wymagania Klienta i pozwolił mu na:
- planowanie i realizowanie nieprzerwanych dostaw płytek ceramicznych z Europy;
- powiększanie partii ładunku w jednym transporcie do 68 ton bez istotnego zwiększenia ceny dostawy;
- optymalizowanie budżetu logistycznego swojego biznesu.
Andrzej Lisowski: „W wyniku opracowania tego łańcucha dostaw kolejowych klienci Grupy TELS uzyskali nowe możliwości w zakresie optymalizacji swoich łańcuchów dostaw ładunków z Europy. Jeśli dostawa odbywa się do centralnych i północnych rejonów Rosji, to bardziej opłaca się układać trasę kolejową z przeładunkiem w Rydze; natomiast jeśli ładunek dostarczany jest na południe Rosji – to najlepiej, przykładowo, robić to z przeładunkiem w Brześciu. Zresztą dla Klienta obliczamy i proponujemy mu do wyboru wszystkie możliwe opcje, w tym łańcuch z wykorzystaniem transportu morskiego, o ile to jest uzasadnione”.