Osobliwość tego kryzysu i jego odmienność od poprzednich: nie jest on wewnątrzsystemowy (gdy uczestnicy rozwiązują problemy w ramach istniejących reguł i przepisów prawnych), jest to kryzys samego światowego systemu stosunków. Takie kryzysy są trudne do przewidzenia, gdyż pojawia się ogromna liczba wariantów rozwoju wydarzeń. Obecność w kryzysie komponentu wojskowego z perspektywą eskalacji praktycznie eliminuje możliwość mniej, lub bardziej trafnego prognozowania.
Mając na uwadze, że w obecnej sytuacji wszelkie prognozowanie ma bardzo niską dokładność, nawet w perspektywie kilku miesięcy, przedsiębiorstwa nadal potrzebują planowania, a do tego potrzebne są prognozy.
Takie prognozy w TELS GLOBAL tworzone są w dwóch etapach: najpierw na podstawie wybranego zestawu danych dokonywana jest funkcjonalna analiza matematyczna, następnie wyniki obliczeń poddawane są krytycznej analizie eksperckiej - oceniana jest ich zgodność z aktualną sytuacją i trendami rynkowymi. Jeśli obliczenia matematyczne i ogólna analiza ekspercka potwierdzają się wzajemnie, otrzymane dane są przyjmowane do wykorzystania.
Czynniki polityczne, społeczne i gospodarcze
Główne czynniki polityczno-społeczne, które będą miały wpływ na dalszy rozwój sytuacji:- Federacja Rosyjska utrzyma swój kurs polityczny w dającej się przewidzieć przyszłości. Nawet przy spadającym poziomie życia, system polityczny pozostanie stabilny.
- Rośnie ryzyko destabilizacji gospodarek i niepokojów społecznych w Europie. W obliczu trudności gospodarczych europejskie otoczenie biznesowe będzie charakteryzować się zwiększoną konkurencją i protekcjonizmem, który może przejawiać się w dyskryminacji przedsiębiorstw zagranicznych.
- Ze względu na wysokie koszty surowców energetycznych niektóre kraje UE mogą odejść od twardej antyrosyjskiej retoryki. Jednak stosunek Polski i krajów bałtyckich do Federacji Rosyjskiej będzie się pogarszał niemal w każdym scenariuszu, co stworzy logistyczne bariery w handlu między "starą" Europą, a Federacją Rosyjską.
- Unijne sankcje pobudzają polityczne i handlowe więzi Rosji z Chinami, Indiami, Turcją, Iranem, Pakistanem i innymi krajami Bliskiego Wschodu i Azji. Jednocześnie kraje te unikają jednoznacznego udziału w globalnej konfrontacji politycznej: starają się jak najwięcej skorzystać na piwocie Rosji na wschód, ale nie "wystawiają się" na wtórne sankcje USA.
Główne czynniki ekonomiczne wpływające na wzrost stawek:
- Handel globalny przerodził się w regionalny, czyli handel w obrębie regionów i pomiędzy nimi. Konflikt zbrojny na Ukrainie przyczynia się do podziału gospodarki światowej na bloki geopolityczne o różnych standardach technologicznych, transgranicznych systemach płatniczych i walutach rezerwowych. Zmieniają się przepływy logistyczne surowców i gotowych wyrobów, rosną stawki frachtowe i koszty transportu.
- Rosną koszty techniczne i operacyjne firm transportowych: drożeją maszyny i ich utrzymanie, paliwo i smary.
- Do wzrostu stawek przyczyni się także coraz większy niedobór kierowców. Według IRU, liczba wakatów dla kierowców samochodów ciężarowych w Europie wzrosła o 40% na przeciągu ostatnich dwóch lat.
Prognoza stawek na podstawie modelu trendu liniowego i sezonowości z uwzględnieniem retrospektywy
Zgodnie z prognozą, w 2023 roku powinniśmy spodziewać się następujących poziomów stawek (wybiórczo):- z/do Europy Zachodniej, Centralnej, krajów bałkańskich, do/z Czech, Słowacji – 1111 euro – wartość uśredniona, (1027-1196 euro – rozpiętość min.-maks.);
- z/do Europy Zachodniej, Centralnej, krajów bałkańskich do/z Wielkiej Brytanii – 2226 (1703-1248);
- z/do Europy Zachodniej, Centralnej, krajów bałkańskich do/z Polski – 2032 (1698-2365);
- z Niemiec, Austrii, Szwajcarii, Danii do Federacji Rosyjskiej – 4772 (3946-5597);
- z Czech, Słowacji do Federacji Rosyjskiej – 4453 (3764-5143);
- z Polski do Federacji Rosyjskiej – 3731 (3024-4438);
- z centralnej części Federacji Rosyjskiej do Centralnej i Zachodniej Europy – 6143 (4955-7297);
- z Europy do Kazachstanu, Azji Środkowej – 11275 (9353-13197).